Ο μάραθος (Foeniculum vulgare) είναι γνωστός και ως μάραθο, φινόκιο, μάλαθρο, μάραζα, αμαραθιά, φοινίκουλο, αρκομάραθο. Είναι ποώδες και αρωματικό φυτό. Είναι δικοτυλήδονο και ανήκει στην οικογένεια των Σκιαδοφόρων. Περιέχει αιθέρια έλαια κατά 7% και ήταν γνωστό στην αρχαία Ελλάδα, στην Κίνα, στην Αίγυπτο και την Ινδία. Ειδικότερα, ο Πλίνιος αναφέρει 22 φαρμακευτικές ιδιότητες του φυτού.
Συστατικά του μάραθου
Περιέχει βιταμίνες Α, Β και C, μέταλλα και ένα αιθέριο έλαιο. Περιέχει επίσης, φυτικές ίνες, μαγγάνιο, potasium, μαγνήσιο, ασβέστιο, σίδηρο, βιταμίνη Β3,Β6, ψευδάργυρο, φώσφορο, κάλιο, νάτριο και νιασίνη. Διαθέτει ένα συνδυασμό φυτοθρεπτικών συστατικών, όπως το φλαβονοειδές ρουτίνη, κερσετίνη, γλυκοζίτες και ένα ιδιαίτερο συστατικό, την ανηθόλη.
Ο μάραθος μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις παρακάτω μορφές.
- Αφέψημα
- Βάμμα
- Έγχυμα
- Αιθέριο έλαιο
- Ολόκληρο το φυτό στη μαγειρική.
Οι φαρμακευτικές χρήσεις μάραθου
Ο μάραθος ήταν γνωστός στην αρχαία Ελλάδα, στην Κίνα, στην Αίγυπτο και την Ινδία. Κατά την ελληνική μυθολογία, η γνώση που προερχόταν από τους θεούς του Ολύμπου, έφτανε στους ανθρώπους μέσα σε ένα βολβό μάραθου που περιείχε ένα πυρωμένο κάρβουνο. Οι αρχαίοι Έλληνες το χρησιμοποιούσαν ευρέως για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Ο Ιπποκράτης πρότεινε το βότανο αυτό ως καταπραϋντικό των πόνων του στομάχου αλλά και των βρεφικών κολικών. Ο Διοσκουρίδης υποστήριζε ότι μείωνε την όρεξη και αύξανε την παραγωγή γάλακτος στις θηλάζουσες μητέρες. Αναφέρει: “Όταν πίνεται με κρύο νερό μαλακώνει τη δυσφορία και τη θερμότητα του στομάχου”. Οι Έλληνες πίστευαν ακόμη ότι ο μάραθος συνέβαλλε στην απώλεια βάρους. Οι Ρωμαίοι εκτιμούσαν ιδιαίτερα το μάραθο. Ο Πλίνιος του έδωσε την ονομασία “Foeniculum”, πιθανόν επειδή το αποξηραμένο βότανο μοιάζει με ξερό χόρτο – λατινικά “foenum”.
Επιπλέον, χρησιμοποιείται στη μαγειρική, τη ζαχαροπλαστική, την αρωματοποιία και την οινοπνευματοποιία. Συναντάται συχνά στην κρητική κουζίνα γνωστές συνταγές είναι οι μαραθόπιτες και τα μαυρομάτικα φασόλια με μάραθο και σπανάκι. Στον Μεσαίωνα, το μάσημα των σπόρων του Μάραθου, ήταν μια δημοφιλής μέθοδος για να σταματούν τα ρεψίματα κατά την λειτουργία στην εκκλησία.
Οι 10 Ιδιότητες του μάραθου:
- Λιποδιαλυτικό, επιταχύνει την πέψη των λιπαρών τροφών.
- Μαλακτικό για την πέψη.
- Δυσπεψία.
- Κοιλιακοί πόνοι.
- Αυξάνει τη ροή του γάλακτος στον θηλασμό.
- Κολικοί βρεφών.
- Για διαταραχές του ουροποιητικού και του αναπαραγωγικού συστήματος.
- Ανακουφίζει και από τους προεμμηνορροϊκούς πόνους. Οι υψηλές δόσεις μπορεί να διευκολύνουν την έμμηνο ρύση ή να ανακουφίσουν από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.
- Αφροδισιακό, αυξάνει τη σεξουαλική δραστηριότητα.
- Αποχρεμπτικό, διευκολύνει την αποβολή των εκκρίσεων. Έχει ηρεμιστική επίδραση στη βρογχίτιδα και το βήχα. Για το άσθμα και τη γρίπη.
