Ο Ιβίσκος (Hibiscus sabdariffa) ανήκει στην οικογένεια των Μαλβιδών ή Μαλαχιδών η οποία περιλαμβάνει περίπου 200 είδη δένδρων, ποωδών φυτών ή θάμνων. Η λέξη ιβίσκος είναι ελληνική και το όνομα αυτό δόθηκε αρχικά στο φυτό Αλθαία από τον Διοσκουρίδη. Είναι φυτό πολυετές ή ετήσιο και το ύψος του φτάνει τα 2-2,5 μέτρα. Είναι αγγειόσπερμο δικότυλο φυτό, με οδοντωτό γυαλιστερό φύλλωμα.
Τα φύλλα του είναι βαθιά, λοβωτά και έχουν μήκος από 8 έως 15 εκατοστά. Τα άνθη του, με διάμετρο 8-10 εκατοστά, έχουν πέντε πέταλα σε σχήμα κώνου και είναι κόκκινα, ροζ, λευκό, κίτρινο, πορτοκαλί. Ανθίζει από τον Αύγουστο μέχρι τον Οκτώβριο. Οι σπόροι του ωριμάζουν από Οκτώβριο μέχρι Νοέμβριο.
Χρήσιμα είναι όλα τα μέρη του φυτού, φύλλα, ρίζες και κάλυκες. Σε Μεξικό, Αφρική, Ινδία, Ταϊλάνδη όλα τα μέρη του φυτού έχουν χρησιμοποιηθεί εδώ και εκατονταετίες για θεραπεία μολύνσεων του ουροποιητικού συστήματος και υπέρταση. Στην Ινδία ο ιβίσκος είναι ένα παραδοσιακό θεραπευτικό φυτό που χρησιμοποιούν στην Αγιουβέρδα. Έρευνες στη χώρα αυτή έχουν αποδείξει την αντιυπερτασική και αντιοξειδωτική δραστηριότητα του φυτού.
Συστατικά του Ιβίσκου
Το άνθος του ιβίσκου περιέχει τα περισσότερα θρεπτικά συστατικά όπως αντιοξειδωτικά, βιταμίνες και ανόργανα άλατα. Το βότανο είναι πλούσιο σε ανθοκυανίνες, φλαβονοειδή, (γκοσιπετίνη, χιμπισκετίνη και σαμνταρετίνη) δαφνηφυλίνη (χρωστική), μυρτιλίνη, χρυσανθενίνη και δελφινιδίνη.
Τα ξερά σαρκώδη πέταλα περιέχουν υδατοδιαλυτή κόκκινη χρωστική, ένα μίγμα οργανικών οξέων (μηλικού, κιτρικού, τρυγικού) και οξύ του ιβίσκου.
Ο ιβίσκος μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις παρακάτω μορφές.
- Έγχυμα, παρασκευάζεται από τα άνθη ή τα φύλλα.
- Αφέψημα από τα άνθη, τους καρπούς και φύλλα.
- Κατάπλασμα, τα φύλλα χρησιμοποιούνται για τα αποστήματα.
Οι φαρμακευτικές χρήσεις του Ιβίσκου
Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται κυρίως τα ξηρά σαρκώδη πέταλα. Όλα τα μέρη του φυτού έχουν θεραπευτικές ιδιότητες. Παράλληλα εδώδιμα θεωρούνται τα άνθη, τα φύλλα, η ρίζα και οι σπόροι του φυτού. Τα νεαρά φύλλα και οι μίσχοι τρώγονται ωμά στις σαλάτες ή μαγειρεμένα. Ο φρέσκος κάλυκας του φυτού (πλούσιος σε κιτρικό οξύ και πηκτίνη) τρώγεται ακατέργαστος σε σαλάτες, ή μαγειρεύεται και χρησιμοποιείται ως αρωματική ουσία σε κέικ, ζελατίνες, σούπες, σάλτσες κ.α.
- Βοηθά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
- Τα φύλλα και τα άνθη του ιβίσκου ανακουφίζουν από πεπτικά και νεφρικά προβλήματα.
- Συμβάλλει στον καλό μεταβολισμό των υδατανθράκων, πρωτεϊνών και λιπιδίων.
- Καλό για το αδυνάτισμα καθώς ενεργοποιεί το μεταβολισμό και βοηθάει στην καύση του λίπους.
- Έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες.
- Βοηθά στις καρδιαγγειακές παθήσεις και είναι αγγειοδιασταλτικό.
- Συμβάλλει στην καλή υγεία των μαλλιών και εμποδίζει την τριχόπτωση.
- Οι σπόροι του είναι τονωτικοί, διουρητικοί και καθαρτικοί.
- Ομαλοποιεί το μεταβολισμό της γλυκόζης σε διαβητικούς. Αναστέλλει τα ένζυμα που συντελούν στην απορρόφηση των υδατανθράκων.
- Τα φύλλα του δρουν καταπραϋντικά για το βήχα.
- Οι σπόροι χρησιμοποιούνται κατά της ατονίας.
- Ανασταλτική επίδραση στη αθηροσκλήρωση, μείωσε την οξείδωση της LDL (“κακής” χοληστερίνης), αναστέλλει τη λιπογένεση.
