Το παντζάρι (Beta vulgaris), ή κοκκινογούλι, είναι μονοετές ή διετές φυτό του οποίου η ρίζα είναι εδώδιμη. Είναι βολβοειδές λαχανικό που αναπτύσσεται μέσα στο χώμα. Υπάρχουν πολλές καλλιεργήσιμες ποικιλίες, όπως το σέσκουλα, μια φυλλώδης ποικιλία παντζαριού, και το ζαχαρότευτλο, της οποίας η ρίζα έχει υψηλή συγκέντρωση σε σάκχαρα.
Το φυτό φτάνει σε ύψος το 1,5 μέτρο. Έχει μικρά ερμαφρόδιτα άνθη και η επικονίασή του γίνεται από τον αέρα. Το φυτό προτιμά καλά στραγγιζόμενα εδάφη. Τα φύλλα του έχουν σχήμα καρδιάς και έχουν μήκος 5 με 20 εκατοστά. Το παντζάρι τρώγεται τόσο ωμό, όσο και μαγειρεμένο, ολόκληρο. Η ρίζα του ωμή είναι σκληρή, ενώ μαγειρεμένη είναι πιο μαλακή. Χρησιμοποιείται στις σαλάτες.
Καλλιέργεια
Όσον αφορά το έδαφος καταλληλότερα είναι τα αμμώδη ή αμμωπηλώδη, μέσης ή ελαφριάς σύστασης με αντίδραση όξινη έως ελαφρώς αλκαλική (pH 6-7,5). Δεν ανέχεται βαριά εδάφη που νεροκρατούν, ούτε εδάφη συμπαγή ή με πολλές πέτρες στα οποία παρεμποδίζεται η ομαλή ανάπτυξη της γογγυλόριζας. Γι’ αυτό οργώνουμε καλά το χώμα πριν τη φύτευση ή το σκάβουμε με τα χεράκια μας και ενσωματώνουμε κομπόστ, καλοχωνεμένη κοπριά και πλήρες βιολογικό λίπασμα. Και φυσικά, οι καλλιεργούμενες ποικιλίες του παντζαριού θέλουν δροσερό περιβάλλον και μακριά από ακραίες θερμοκρασίες, από τους 15°C μέχρι τους 25°C είναι μια χαρά. Σε πολύ παγωνιά ή σε πολύ ζέστη, οι ρίζες του παντζαριού δεν αναπτύσσονται σωστά και έχουμε υποβαθμισμένη παραγωγή. Η συγκομιδή γίνεται συνήθως 2-3 μήνες μετά την σπορά και γι’ αυτό πρέπει να το έχουμε σημειώσει στο ημερολόγιο κηπουρικής μας.
Συστατικά παντζαριού
Τα παντζάρια είναι πλούσια σε υδατάνθρακες, νιτρικά άλατα, μαγνήσιο, σίδηρο, κάλιο, νάτριο, φώσφορο, βιταμίνη C, βιταμίνη Β1, Β2, Β6, Β5 (παντοθενικό οξύ) και φολικό οξύ. Το έντονο κόκκινο χρώμα τους οφείλεται στην παρουσία βουλγαξανθίνης.
Οφέλη λαχανικού
- Ενίσχυση της αντοχής
- Μείωση της αρτηριακής πίεσης
- Μείωση της χοληστερίνης
- Μείωση του ρίσκου καρδιαγγειακών παθήσεων
- Αποτρέπουν την οστεοπόρωση
- Βοηθούν στην αντιμετώπιση ηπατικών παθήσεων
- Αντιοξειδωτικές ιδιότητες
- Αιμοποιητική δράση
- Επιβραδύνει τη διαδικασία γήρανσης
