Περιγραφή φυτού
Ο ανανάς είναι ένα ποώδες φυτό και όχι δένδρο, όπως νομίζουν οι περισσότεροι, που ανήκει στην οικογένεια Βρομελιίδες (Bromeliiaceae). To γένος ανανάς (Ananas) περιλαμβάνει 5 είδη, τα οποία είναι ιθαγενή της τροπικής Αμερικής. Χαρακτηριστικό είδος είναι ο ανανάς ο εδώδιμος (Ananas sativus) ή ανανάς ο πολύκομος (Ananas comosus), γνωστός από τον αρωματικό και γευστικό καρπό του που μοιάζει με μεγάλη κουκουνάρα.Το ύψος του φτάνει το 1,5 μέτρο και έχει μεγάλα ξιφοειδή φύλλα με χείλη οδοντωτά , που σχηματίζουν ρόδακα. Τα άνθη του εκφύονται σε πυκνή ταξιανθία, τύπου στάχυ, στην κορυφή ανθικού άξονα, που έχει ύψος περίπου μισό μέτρο. Έχουν τριμερή διάταξη, δηλαδή 3 σέπαλα, 3 πέταλα, 6 στήμονες και τρίχωρη ωοθήκη. Ο καρπός του είναι σαρκώδης, σύνθετος που προέρχεται από ολόκληρη την ταξιανθία, δηλαδή αποτελείται από τους επιμέρους καρπούς, που είναι ράγες και το σαρκώδη άξονα του στάχυος, που καταλήγει σε θύσανο φύλλων.
Συνθήκες ανάπτυξης
Ο ανανάς είναι ένα τροπικό και εξωτικό φυτό που ευδοκιμεί σε υγρά και γόνιμα εδάφη, στραγγιζόμενα και όξινα. Ανθίζει και καρποφορεί μόνο μία φορά από το 12ο ως τον 30ό μήνα μετά τη φύτευσή του. Ο ανανάς πολλαπλασιάζεται με παραφυάδες ή κόβοντας την κορυφή του φρούτου την οποία μετέπειτα μπορεί κανείς να φυτέψει είτε άμεσα σε γλάστρα ή αφού την αφήσει πρώτα για ένα μικρό διάστημα σε ένα δοχείο με νερό ώστε να αναπτυχθούν περισσότερο οι ρίζες που βρίσκονται στην βάση της κορυφής. Προσβάλλεται από διάφορα έντομα και ασθένειες, το οποίο είναι και ένα δύσκολο κομμάτι στην καλλιέργειά του. Κάποιες ασθένιες είναι η βακτηριακή σήψη της καρδιάς, η ανθράκωση, η μυκητιακή σήψη καρδιάς, το σάπισμα των ριζών, η μαύρη σήψη, η σήψη του άκρου, η σήψη του πυρήνα και ο ιός της κίτρινης κηλίδας. Μερικά παράσιτα που συνήθως επηρεάζουν τα φυτά του ανανά είναι οι κλίμακες (scales), οι θρίπες (thrips), τα ακάρεα (mites), και τα μυρμήγκια.
Χρήσεις
Μπορεί να καταναλωθεί φρέσκος, μαγειρεμένος, σε χυμό, διατηρημένος και βρίσκεται σε ένα ευρύ φάσμα στις κουζίνες. Εκτός από την κατανάλωση, τα φύλλα του ανανά, χρησιμοποιούνται στις Φιλιππίνες, για την παραγωγή της υφάνσιμης ίνας Piña, που συνήθως χρησιμοποιείται ως υλικό για τα ανδρικά Barong Tagalog (ένα διαφανές-επίσημο πουκάμισο, των Φιλιππίνων, που φοριέται επάνω από το υπάρχον πουκάμισο) και τα γυναικεία Baro’t saya (η ανεπίσημη εθνική ένδυση των γυναικών, στις Φιλιππίνες). Η ίνα, επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα συστατικό ταπετσαρίας και επιπλοποιίας.
Διατροφική αξία ανανά
Ο ανανάς αποτελείται από βιταμίνες (κυρίως βιταμίνη C), ανόργανα άλατα, φυτικές ίνες, αλλά και από ένζυμά που βελτιώνουν την λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Επίσης, έρευνες δείχνουν ότι ανήκει στα τρόφιμά εκείνα που βοηθούν στην επίτευξη, αλλά και στην διατήρηση του ιδανικού μας βάρους.Ένας άλλος λόγος που αυτό το φρούτο είναι τόσο δημοφιλές, είναι το γεγονός, ότι αποδίδονται σε αυτό διάφορες φαρμακευτικές ιδιότητες. Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν έρευνες που αναφέρουν, πως τα ιχνοστοιχεία από τα οποία αποτελείται ο ανανάς ασκούν προστατευτικό ρόλο σε ασθένειες, όπως ο καρκίνος. Επίσης, πιστεύεται πως διαλύει τους θρόμβους και ασκεί προστασία στο καρδιο-κυκλοφορικό σύστημα. Ακόμη, έχει διουρητικές ικανότητες. Σημαντικό είναι, και αξίζει να αναφερθεί το γεγονός, ότι ο ανανάς αποτελείται από ένα μείγμα ενζύμων, γνωστό με την ονομασία «βρομελίνη». Η βρομελίνη μπλοκάρει την παραγωγή ουσιών που προκαλούν φλεγμονές στο σώμα. Έρευνες έχουν δείξει πως η βρομελίνη βοηθά στην μείωση των οιδημάτων που προκαλεί η αρθρίτιδα. Επίσης, καταπραΰνει τα συμπτώματα της ιγμορίτιδας και επιταχύνει την επούλωση πληγών λόγω τραυματισμών ή χειρουργικών επεμβάσεων. Η κατανάλωση του ανανά μετά από ένα γεύμα βοηθά στην αντιμετώπιση της δυσπεψίας.
Σημαντικό για τον ανανά
Ένας ανανάς δεν θα γίνει ποτέ πιο ώριμος από ό,τι ήταν όταν έγινε η συγκομιδή του, αν και ένας πλήρως ώριμος ανανάς μπορεί να γεμίσει μώλωπες και να σαπίσει γρήγορα.
Το ίδιο το φρούτο είναι αρκετά αλλοιώσιμο και εάν αποθηκευτεί σε θερμοκρασία δωματίου, θα πρέπει να καταναλωθεί μέσα σε δύο ημέρες, ωστόσο, εάν μπει στο ψυγείο, το χρονικό διάστημα εκτείνεται σε πέντε έως επτά ημέρες.
