Η Κυδωνιά, η Κυδωνέα η προμήκης (Cydonia oblonga) είναι οπωροφόρο δέντρο της οικογένειας των Rosaceae. Είναι δέντρο γνωστό από τα αρχαία χρόνια, όταν ήταν αφιερωμένο στην Αφροδίτη. Για το λόγο αυτό ονομάζεται και «Μήλο της Αφροδίτης». Προέρχεται από εύκρατες περιοχές του Καυκάσου και της Περσίας που εκτείνονται από την Κασπία Θάλασσα μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα.
Περιγραφή
Είναι δικοτυλήδονο φυλλοβόλο δέντρο, μικρού μεγέθους και βραδείας ανάπτυξης που φτάνει σε ύψος τα 8 μέτρα. Είναι συγγενικό με τη μηλιά και την αχλαδιά. Δημιουργεί επιφανιακές ρίζες παρουσιάζοντας πολλές παραφυάδες, με τις ρίζες του να μην μπαίνουν βαθιά στο έδαφος. Ο κορμός και τα κλαδιά του έχουν γκριζόμαυρο χρώμα και είναι στρεβλωμένα. Τα φύλλα είναι απλά, κατ΄εναλλαγή, ωοειδή, μεγάλα, με πολλές τρίχες (χνούδι). Τα άνθη είναι μεγάλα λευκά ή ελαφρά ρόδινα. Το μήκος των φύλλων κυμαίνεται από 5-11 cm. Ο καρπός του, το κυδώνι, έχει χρώμα κίτρινο προς το χρυσό και σχήμα σφαιρικό. Καρποφορεί το φθινόπωρο και ο καρπός είναι στυφός σαν φρούτο.
Καλλιέργεια
Σαν δέντρο μπορεί να ζήσει 40-50 περίπου χρόνια και η καρποφορία του αρχίζει μετά τον 3ο χρόνο της ηλικίας του και αυξάνει συνεχώς μέχρι το 15ο έτος, αλλά από το 25ο έτος και μετά αρχίζει η πτώση της παραγωγής. Γενικά η μέση παραγωγή ανά δέντρο κυμαίνεται στα 130-200 κιλά κυδώνια.
Φύτευση
Φυτεύεται τον Οκτώβριο – Νοέμβριο, σε ηλιόλουστες, προφυλαγμένες από τους ανέμους τοποθεσίες. Να αποφεύγονται περιοχές όπου σημειώνονται παγετοί, επικρατούν ισχυροί άνεμοι και η αυτοφυής βλάστηση περιλαμβάνει είδη φυτών δένδρων που είναι ευπαθή σε ασθένειες της κυδωνιάς.
Η κυδωνιά είναι ευαίσθητη στη σηψιρριζία, έτσι προτείνεται να γίνεται βαθύ όργωμα προκειμένου να αδρανοποιούνται τα μολύσματα των παθογόνων που βρίσκονται στο έδαφος.
Οι αποστάσεις που αφήνονται μεταξύ των δενδρυλλίων είναι 4-5 m. Έτσι επιτυγχάνονται η καλύτερη ανάπτυξη των δένδρων και οι ιδανικές συνθήκες καλού αερισμού γύρω από την κόμη των δένδρων.
Πότισμα
Έχει επιφανειακές ρίζες γι’αυτό τα εδάφη πρέπει να συγκρατούν υγρασία αλλά συγχρόνως να έχουν καλή στράγγιση. Όταν τα εδάφη είναι ασβεστούχα η καλλιέργεια εμφανίζει την ασθένεια της χλώρωσης.
Λίπανση
Εφαρμογή εξορθολογισμένης λιπαντικής αγωγής. Η λίπανση εξασφαλίζει στο φυτά τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία για να είναι εύρωστα.
Κλάδεμα
Κλάδεμα διαμόρφωσης:
Μπορούν να διαμορφωθούν σε πολλά και διαφορετικά σχήματα: σε κύπελλο, σε παλμέττα, σε κορδόνι, σε ελεύθερο σχήμα, καθώς και σε νάνα δέντρα. Η επιλογή του σχήματος διαμόρφωσης εξαρτάται, βασικά, από δύο παράγοντες: τον διαθέσιμο χώρο και τις γνώσεις που έχει ο καλλιεργητής στο κλάδεμα.
Κλάδεμα καρποφορίας:
Το κλάδεμα καρποφορίας εξαρτάται κυρίως από την ποικιλία, την ηλικία και την ζωηρότητα βλάστησης των δέντρων. Η κυδωνιά φέρει ξυλοφόρους και μικτούς ανθοφόρους οφθαλμούς, επάκρια ή πλάγια, στις μασχάλες των φύλλων σ’ έναν ετήσιο βλαστό. Για τον λόγο αυτό, ποτέ δε βραχύνονται ετήσιοι βλαστοί. Αυτοί αφαιρούνται από τη βάση τους ή μένουν ακλάδευτοι. Βραχύνσεις επιτρέπεται να γίνονται σε ξύλο ηλικίας δύο ή περισσότερων ετών.
Ιδιότητες
Η διατροφική αξία του κυδωνιού είναι μεγάλη. Περιέχει βιταμίνες, θρεπτικά συστατικά, ιχνοστοιχεία και αντιοξειδωτικά.
- Πλούσιο σε βιταμίνες Α, Β και C
- Αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες
- Θεραπευτικό για γαστρικά έλκη
- Αντιοξειδωτική δράση
- Ενίσχυση της μνήμης
