Είναι ευρύτατα διαδεδομένο παράσιτο. Στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 11 είδη κουσκούτας, που προσβάλουν κυρίως τον καπνό, τη μηδική, τα ζαχαρότευτλα και λιγότερο καλλιέργειες λαχανικών. Πρόκειται για παρασιτικό ζιζάνιο, που ζει παρασιτικά πάνω σε διάφορους ξενιστές και αναπτύσσεται εις βάρος των καλλιεργούμενων φυτών, από τα οποία προσλαμβάνει νερό και θρεπτικά συστατικά.
Έχει λεπτούς, επιμήκεις, νηματοειδείς, κίτρινους, πορτοκαλί ή καφέ βλαστούς, μέσω των οποίων τυλίγεται γύρω από διάφορα χλωροφυλλούχα φυτά. Επίσης έχει μικρά, σφαιροειδή, λευκά άνθη σε ταξιανθίες.
Ανάπτυξη κουσκούτας
Η κουσκούτα είναι δυσκολοεξόντωτη και οι σπόροι της μπορεί να φυτρώνουν σε όλη τη διάρκεια του έτους ή να παραμένουν στο μολυσμένο χωράφι επί σειρά ετών και να φυτρώνουν σταδιακά, ανάλογα με το επίπεδο του λήθαργού τους. Η προσβολή στο χωράφι εμφανίζεται συνήθως κατά κηλίδες και μπορεί να “πνίξει” κυριολεκτικά την καλλιέργεια.
Τα νεαρά φυτά αναρριχώνται με κυκλικές κινήσεις μέχρι να συναντήσουν το καλλιεργούμενο φυτό ξενιστή. Σχηματίζουν τους μυζητήρες και προσκολλώνται στους βλαστούς του. Στη συνέχεια το κάτω τμήμα της κουσκούτας ξηραίνεται και παραμένει επάνω στο καλλιεργούμενο φυτό ζώντας από αυτό ως παράσιτο. Τα νεαρά φυτά μπορούν να ζήσουν χωρίς ξενιστή 10-20 ημέρες και να φθάσουν ύψος 8 εκ. Αν δεν συναντήσουν φυτό ξενιστή πεθαίνουν. Η ρίζα τους είναι πασσαλώδης και βαθιά.
Τι ζημιά κάνει η κουσκούτα;
Η κουσκούτα σαν παράσιτο που είναι, απομυζεί θρεπτικά στοιχεία και νερό από το φυτό ξενιστή, το εξαντλεί, αναστέλλει την αύξησή του και σε ορισμένες περιπτώσεις προκαλεί τη ακόμη και τη νέκρωσή του. Η κουσκούτα, εκτός από τη μείωση των αποδόσεων στα φυτά, δημιουργεί προβλήματα και στα ζώα όταν φαγωθεί, επειδή περιέχει δηλητηριώδεις ουσίες. Τέλος, έχει βρεθεί ότι το ζιζάνιο αυτό μπορεί να είναι ξενιστής ορισμένων πολύ σοβαρών ιών, όπως μωσαϊκό του καπνού (TMV), του ικτέρου (BYV) και του ιού που προκαλεί καρούλιασμα στα τεύτλα (BKV).
Τρόπος αντιμετώπισης
Αν εμφανιστεί σε κάποιο φυτό η κουσκούτα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα καθώς μπορεί να εξαπλωθεί πολύ εύκολα και στα άλλα φυτά. Θα πρέπει είτε να καθαριστεί με το χέρι όλο το φυτό αφαιρώντας όλο το παράσιτο είτε να απομακρυνθεί το προσβεβλημένο για να μην μεταδοθεί στα υπόλοιπα φυτά.
