Το Σέλινο το βαρύοσμον (Apium graveolens) ανήκει στην οικογένεια Apiaceae. Είναι ιθαγενές φυτό της Μεσογείου και της Ασίας. Το σέλινο είναι ένα αρωματικό φυτό που χρησιμοποιούμε στη μεσογειακή κουζίνα και όλοι θέλουμε να έχουμε στον κήπο ή στο μπαλκόνι μας. Καλλιεργείται πολύ εύκολα σε γλάστρα ή ζαρντινιέρα και για το λόγο αυτό τον συναντάμε συχνά σε αυλές και μπαλκόνια.
Οι αρχαίοι Έλληνες, όπως και οι Ρωμαίοι, το χρησιμοποιούσαν στη μαγειρική, ενώ συνήθιζαν να προσφέρουν κρασί από σέλινο στους νικητές των αθλητικών αγώνων, ως δείγμα τιμής και ανδρείας. Οι Κινέζοι και οι Ινδοί το χρησιμοποιούσαν σαν φάρμακο, ως διουρητικό και για τη θεραπεία της γρίπης, της δυσπεψίας, της αρθρίτιδας και ασθενειών του ήπατος και της σπλήνας.
Περιγραφή του φυτού
Το σέλινο είναι ένα φυλλώδες λαχανικό που καλλιεργείται συνήθως σαν ετήσιο για τα υπέροχα μυρωδικά του φύλλα. Είναι φυτό ποώδες, διετές, λείο και αρωματικό. Το στέλεχος του είναι ραβδωτό με κλαδώσεις. Έχει φύλλα τριγωνοειδή, ζωηρού πρασίνου χρώματος, με πολλές διαιρέσεις. Τα άνθη του είναι λευκά, μικρά με μακριούς μίσχους, που φθάνουν σε ύψος 0,50 – 0,80 εκατοστών.
Φροντίδα του φυτού
Τοποθεσία:
Αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε όλους τους τύπους εδαφών, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Αποδίδει καλά σε εδάφη μέσης σύστασης, πλούσια σε οργανική ουσία. Απαραίτητη προϋπόθεση το έδαφος να είναι με καλή αποστράγγιση με καλό πορώδες και pH 6-7. Προτιμά θέσεις με ήλιο ή μέτρια σκιά.
Πότισμα:
Δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις σε νερό, με εξαίρεση τους καλοκαιρινούς μήνες που μπορείτε να αυξήσετε το πότισμά της. Ποτίζετε κάθε 3-4 ημέρες τους μήνες της άνοιξης και του καλοκαιριού. Ποτίζουμε τακτικά το σέλινο μας στη γλάστρα, σε μικρές ποσότητες κάθε φορά, αποφεύγοντας την υπερβολική υγρασία. Ο συνδυασμός ζέστης και ξηρασίας επιφέρει κιτρίνισμα και ξήρανση στα φύλλα.
Λίπανση:
Σχετικά με τη λίπανση, αν το χώμα που θα χρησιμοποιήσουμε είναι εμπλουτισμένο με θρεπτικά συστατικά, το φυτό μας δεν θα χρειαστεί άμεσα λίπασμα. Διαφορετικά, φροντίζουμε να ενσωματώνουμε μια κουταλιά της σούπας καλοχωνεμένης κοπριάς ή βιολογικού λιπάσματος κάθε 30 μέρες.
Κλάδεμα:
Το μόνο κλάδεμα που γίνεται είναι η συγκομιδή των φύλλων και το κόψιμο των τρυφερών κορυφών. Επιλέγονται οι νέες κορυφές μήκους 15-25 cm, οι οποίες συχνά γίνονται δέσμες και αφήνονται ανάποδα προς ξήρανση.
Καλλιέργεια φυτού
Το σέλινο μπορεί να φυτευτεί με έτοιμα φυτά που κυκλοφορούν στην αγορά. Αλλιώς μπορείτε πολύ εύκολα να προμηθευτείτε σπόρο και να τον σπείρετε είτε σε γλάστρα και ζαρντινιέρα είτε απευθείας στο έδαφος. Ο σπόρος φυτεύεται σε βάθος περίπου 0,50 εκατοστά, αρκετά αραιά, για να αποφύγουμε την πυκνή ανάπτυξη.
Σε περιοχές με βαρύ χειμώνα, φυτεύουμε σπόρο σε γλάστρα, σε εσωτερικό χώρο και τον διατηρούμε εκεί μέχρι να φυτρώσει και στη συνέχεια τον μεταφέρουμε σε εξωτερικό χώρο. Κατά την ζεστή περίοδο του καλοκαιριού, φυτεύουμε τον σπόρο σε σκιερό δροσερό χώρο. Σπορόφυτα σέλινου φυτεύονται σε απόστάσεις 15 εκατοστών μεταξύ τους.
Υπάρχουν 3 βασικές ποικιλίες σέλινου:
- 1η (Apium graveolens var. rapaceum) η σελινόριζα, που καλλιεργείται για την σαρκώδη ρίζα και τρώγεται ωμή, σαλάτα, σε σούπες και μαγειρεμένη με διάφορους συνδυασμούς,
- 2η (Apium graveolens var. dulce) το σέλερι, που καλλιεργείται για τους σαρκώδεις μεγάλους μίσχους και τρώγονται είτε ωμοί είτε μαγειρεμένοι. Τα φύλλα της ποικιλίας συνήθως δεν καταναλώνονται εξαιτίας της πικρής γεύσης τους.
- 3η (Apium graveolens var. secalinum) το σέλινο. Έχει λεπτούς μίσχους και πλούσιο φύλλωμα. Καλλιεργείται για τα φύλλα του τα οποία τρώγονται είτε ωμά, είτε μαγειρεμένα.
Χρήσεις του φυτού
Περιέχει σίδηρο, ασβέστιο, φώσφορο και βιταμίνες C, B1, B2 και Κ. Θεωρείται ότι έχει φαρμακευτικές ιδιότητες και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε παθήσεις των νεφρών και της ουροδόχου κύστης καθώς και κατά των αρθριτικών παθήσεων.
-Οι καρποί του έχουν χωνευτικές ιδιότητες.
-Τα φύλλα του είναι διουρητικά, ορεκτικά και χωνευτικά.
-Βοηθάει στη μείωση της χοληστερόλης.
-Ως διουρητικό μπορεί να αποτελέσει συμπληρωματική θεραπεία για την αντιμετώπιση των καρδιακών προβλημάτων, μειώνοντας θεαματικά την πίεση του αίματος.
-Οι σπόροι του σέλινου μειώνουν τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα, βοηθώντας στη ρύθμιση του διαβήτη.
-Κατά των ρευματισμών, των αρθριτικών και της νευροπάθειας.
-Απελευθερώνει τις τοξίνες από τον οργανισμό.
Εχθροί και Ασθένειες
Γενικά, είναι αρκετά ανθεκτικό φυτό σε προσβολές ασθενειών και εντόμων. Ορισμένες φορές παρατηρούνται μικρά έντομα όπως οι αφίδες ή κοκκοειδή πάνω στα φύλλα και στα άνθη.
Σε ορισμένες περιπτώσεις τα φύλλα του φυτού εμφανίζουν φαγώματα που προέρχονται από σαλιγκάρια ή ακρίδες, που δεν προκαλούν πρόβλημα εξαιτίας του γρήγορου ρυθμού ανάπτυξης του φυτού.
Για την καταπολέμηση των ζιζανίων πρέπει να γίνεται συχνό σκάλισμα και βοτάνισμα.
