Ένα πρόβλημα που μπορεί να έχετε αντιμετωπίσει κάποιοι είναι να σπείρετε σπόρους από κάποιο φυτό και αυτοί είτε να αργήσουν πολύ να φυτρώσουν είτε δε φυτρώνουν καθόλου.
Επίσης κάτι που παρατηρούμε συχνά είναι ότι από τους σπόρους που σπείραμε φύτρωσαν πάρα πολύ λίγοι. Που μπορεί να οφείλονται αυτά? Και πως θα ξεπεράσουμε αυτά τα προβλήματα ώστε να έχουμε μια επιτυχημένη σπορά?
Οι σπόροι γενικότερα έχουν την ικανότητα να παραμένουν σε αδρανή κατάσταση (λήθαργο) μέχρι οι συνθήκες να είναι ευνοϊκές για την ανάπτυξη τους. Οι συνθήκες αυτές περιλαμβάνουν την υγρασία, τη θερμοκρασία, και το φως. Το χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι σπόροι μπορούν να παραμείνουν σε αδράνεια διαφέρει από φυτό σε φυτό. Ορισμένα είδη σπόρων είναι σε θέση να βλαστήσουν λίγες μόνον εβδομάδες μετά την διασπορά, ενώ τα άλλα είδη θα γονιμοποιηθούν, μετά από πολύ μεγαλύτερο διάστημα χρόνια, εάν οι συνθήκες είναι κατάλληλες.
Αρχικά θα πρέπει να γνωρίζουμε πως όλοι οι σπόροι δεν φυτρώνουν στο ίδιο χρονικό διάστημα. Κάποιοι σπόροι λαχανικών όπως η ντομάτα, πιπεριά και μελιτζάνα φυτρώνουν σε χρόνο μεγαλύτερο από 2 βδομάδες ειδικά όταν είναι σε ιδανικές συνθήκες θερμοκρασίας περίπου στους 20 οC και συνθήκες υψηλής σχετικής υγρασίας. Αντίθετα σπόροι όπως κολοκύθι, αγγούρι, πεπόνι και καρπούζι βγαίνουν σε διάστημα 1-2 εβδομάδων. Αν παρόλα αυτά περάσει μεγαλύτερο διάστημα και δεν φυτρώσουν θα πρέπει να κοιτάξουμε άλλους παράγοντες που επηρεάζουν.
Παράγοντες που επηρεάζουν τη φύτρωση των σπόρων
— Ο σημαντικότερος παράγοντας για τη φύτρωση των σπόρων είναι το νερό. Χωρίς νερό, τα κύτταρα δεν μπορούν να πραγματοποιούν τις απαραίτητες δραστηριότητές τους και οι σπόροι δεν θα βλαστήσουν. Για το λόγο αυτό μια καλή τεχνική πριν τη σπορά είναι το μούλιασμα των σπόρων ώστε να απενεργοποιήσουμε πολλούς από τους αμυντικούς μηχανισμούς που έχουν αναπτύξει οι σπόροι για να μη φυτρώνουν εύκολα.
— Αν σπείρουμε τους σπόρους απευθύας στο έδαφος μεγάλο ρόλο στη μη φύτρωσή τους παίζει και η ποιότητα του εδάφους. Αν το έδαφος είναι πηλώδες αντιμετωπίζουμε δυσκολία στο ομοιόμορφο πότισμα καθώς και στη μειωμένη αποστράγγιση που μπορεί να οδηγήσει σε σάπισμα των σπόρων. Αν το έδαφος είναι αμμώδες έχει πολύ μεγάλη αποστράγγιση με αποτέλεσμα οι σπόροι να μην μένουν υγροί για όσο χρόνο χρειάζονται ώστε να φυτρώσουν. Έτσι, το μούλιασμα των σπόρων είναι και πάλι χρήσιμο ώστε να ξεπεράσουμε αυτά τα προβλήματα. Από την άλλη πλευρά αν σπείρουμε σπόρους σε γλάστρα τότε μπορούμε να επιλέξουμε ένα καλό φυτόχωμα.
— Πολλοί σπόροι έχουν παχιά ή κηρώδη περισπέρμια που δεν επιτρέπουν το νερό να περάσει έως ότου οι επιφάνειές τους χαραχτούν ή τριφτούν. Το σκαριφικάρισμα λοιπόν είναι το σπάσιμο του σκληρού περιβλήματος από τον καλλιεργητή με τη βοήθεια ενός γυαλόχαρτου, μίας λίμας, με ένα μαχαιράκι, με μια όξινη ουσία ή οποιαδήποτε μέσο μπορεί να φθείρει μηχανικά ή χημικά το σκληρό περίβλημα.
— Ένας ακόμη παράγοντας που επηρεάζει τη φύτρωση των σπόρων είναι η έκθεση σε λάθος συνθήκες ανάπτυξης οι οποίες μπορεί να μειώσουν τη φυτρωτικότητά του ή και να μην επιτρέψουν τη φύτρωσή του γενικότερα.
—- Κάτι ακόμη που πρέπει να προσέξουμε είναι το βάθος φύτευσης του σπόρου. Αν φυτέψουμε βαθιά τον σπόρο από όσο πρέπει τότε αυτός καθυστερεί να φυτρώσει. Ένας γενικός κανόνας είναι ότι φυτεύουμε τον σπόρο σε βάθος 2 φορές τη διάμετρό του.
— Αν συλλέγετε τους σπόρους από δικά σας φυτά ένας λόγος που μπορεί να μην φυτρώνουν είναι ότι σπόρος δεν είναι από ώριμο καρπό.
Πως γίνεται το μούλιασμα των σπόρων?
Γενικά θα πρέπει μουλιάσετε τους σπόρους όσο χρειάζεται ώστε να απορροφήσουν το νερό που πρέπει μέχρι να αρχίσουν να φουσκώνουν. Προσέξτε να μην το παρακάνετε για να μην χωριστούν στη μέση ή να μη σαπίσουν. Ένα ασφαλές χρονικό διάστημα για να ξεκινήσετε είναι 1 με 2 ώρες, μετά από αυτό το διάστημα ελέγξτε τους σπόρους κάθε μια ώρα μέχρι να τους δείτε να φουσκώνουν.
Τοποθετήστε τους σπόρους που θα φυτέψετε σε ένα μικρό μπολ ή σε ένα ποτήρι και ρίξτε ζεστό νερό, όσο χρειάζεται για να καλύψει ίσα-ίσα τους σπόρους. Για σπόρους με λεπτό περίβλημα πχ φασόλια, αφήστε τους για 2-4 ώρες. Για σπόρους με παχύ περίβλημα πχ μπιζέλια ή τα ρεβίθια, αφήστε τους μέσα για 8 με 10 ώρες κατά τη διάρκεια της νύχτας, με την προϋπόθεση ότι θα τους σπείρετε αμέσως το πρωί. Μόλις οι σπόροι μαλακώσουν ελαφρά και αρχίσουν να διογκώνονται, είναι η κατάλληλη στιγμή να τους φυτέψετε άμεσα στο έδαφος ή στο σπορείο σας.
