Χειμώνας, κρύο, αναμένα τζάκια… Τι γίνεται όμως με τη στάχτη που μένει αφού καούν τα ξύλα? Η καλύτερη αξιοποίηση της στάχτης από το τζάκι και τον ξυλόφουρνο είναι η χρήση της στον κήπο, προσφέροντας πολλά οφέλη στα φυτά και στις καλλιέργειές μας! Η στάχτη από ξύλα είναι η σκόνη που έμεινε από την καύση τους. Όταν αναφερόμαστε σε ξύλα εννοούμε μόνο τα φυσικά και όχι ξύλα επεξεργασμένα, με βαφές, βερνίκια ή κόλλα.
Γιατί όμως η στάχτη αυτή είναι τόσο πολύτιμη?
Η στάχτη περιέχει κυρίως ανθρακικό ασβέστιο από 25% έως 45%, λιγότερο από 10 % περιέχει Κάλιο (Κ), και λιγότερο από 1% φωσφορικό άλας. Υπάρχουν ιχνοστοιχεία σιδήρου, μαγγανίου, ψευδαργύρου, χαλκού και μερικά βαρέα μέταλλα (όπως ο μόλυβδος, το κάδμιο, το νικέλιο και το χρώμιο). Δεν περιέχει άζωτο.
Ωστόσο αυτοί οι αριθμοί επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες όπως:
- Το είδος του φυτού από το οποίο προέρχεται. Σκληρά ξύλα συνήθως παράγουν περισσότερη στάχτη από τα μαλακά, όπως των κωνοφόρων και ο φλοιός και τα φύλλα παράγουν γενικά πιο πολύ στάχτη από το εσωτερικό ξυλωδών τμημάτων του δέντρου.
- Το έδαφος
- Τη θερμοκρασία καύσης, υψηλότερη θερμοκρασία μειώνει την απόδοση της στάχτης. Οπότε για καλύτερη ποιότητα στάχτης η χαμηλή θερμοκρασία είναι ιδανικότερη.
- Την περίοδο συλλογής ξύλου. Παραδείγματος χάρη, το ξύλο που έχει κοπεί κατά τους καλοκαιρινούς μήνες παρέχει στάχτη πλουσιότερη σε κάλιο και φώσφορο.
Κατά μέσο όρο, η καύση των ξύλων δίνει περίπου 6-10% στάχτες.
Τι προσφέρει η στάχτη στα φυτά μας?
Ο φώσφορος είναι χρήσιμος για την ανάπτυξη των ριζών, τον χρωματισμό των λουλουδιών, ενώ ενισχύει τη γεύση των φρούτων μαζί με το κάλιο, πράγματα που ζητάμε για την ανάπτυξη των καλλωπιστικών μας και την καλλιέργεια των κηπευτικών.
Χρήσεις στάχτης
Λίπανση
Η στάχτη εμπλουτίζει με θρεπτικά συστατικά τις καλλιέργειες που θέλουν ασβέστιο, κάλιο και φώσφορο όπως η ντομάτα, τα φασόλια, το σπανάκι, ο αρακάς, τα σκόρδα, τα τεύτλα, η πατάτα, τα σιτηρά και το αβοκάντο. Η στάχτη δεν περιέχει άζωτο, γι’ αυτό στην οικολογική γεωργία η προσθήκη στάχτης συνδυάζεται με τη χλωρή λίπανση ψυχανθών ή με την ενσωμάτωση κοπριάς και κομπόστ. Η κατάλληλη εποχή για την ενσωμάτωση της στάχτης στον λαχανόκηπό μας είναι η περίοδος του χειμώνα, όπου διασκορπίζεται και παραχώνεται επιφανειακά σε βάθος 10-20 εκατοστών.
Βελτίωση εδάφους
Λόγω της παρουσίας του ανθρακικού ασβεστίου εξουδετερώνεται η οξύτητα του εδάφους, αυξάνοντας το pH του και αυξάνει την δραστηριότητα των βακτηρίων του εδάφους. Η αύξηση της αλκαλικότητας του εδάφους επηρεάζει την θρέψη των φυτών. Θρεπτικές ουσίες είναι πιο εύκολα διαθέσιμες στα φυτά, όταν το έδαφος είναι ελαφρώς όξινο. Αλλά επειδή αυξάνεται πολύ το pH του εδάφους με την προσθήκη μεγάλων ποσοτήτων μπορεί να κάνει κακό παρά καλό. Η στάχτη δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε φυτά που αγαπάνε όξινα εδάφη, οξύφιλα φυτά, όπως είναι η γαρδένια, η καμέλια, η ορτανσία, η αζαλέα, το ροδόδεντρο, η φτέρη, η καστανιά και η βελανιδιά. Είναι καλο να χρησιμοποιείται με φειδώ και γίνεται τακτικά έλεγχος του pH του εδάφους.
Προστασία φυτών
Αν τη χρησιμοποιείτε με προσοχή, μπορεί να εφαρμοστεί για να απωθήσετε εχθρούς, όπως γυμνοσάλιαγκες και σαλιγκάρια, καθώς απορροφά υγρά από το σώμα τους. Πασπαλίστε με στάχτη την περιοχή γύρω από τα παρτέρια του κήπου σας ή γύρω από τη βάση των δέντρων για να τα προστατεύσετε από τα ανεπιθύμητα παράσιτα. Προσπαθήστε να μην σχηματίσετε παχύ στρώμα τέφρας, καθώς η συσσώρευσή της αυξάνει το επίπεδο του pH και των αλάτων στο έδαφος. Επίσης, μπορείτε να σκονίσετε με στάχτη βρεγμένα φυτά για απώθηση εντόμων, όπως η μελίγκρα καθώς και τα μυρμήγκια. Παραδοσιακά, φύλασσαν σπόρους σε πήλινα δοχεία και τα κάλυπταν με στρώμα από στάχτη για να τα προστατεύσουν από έντομα καθώς και για διατήρηση της φυτρωτικής ικανότητας τους.
