Μία από τις κύριες ασθένειες της αμπέλου η οποία νεκρώνει φύλλα, βλαστούς, ταξιανθίες και προκαλεί ως σύμπτωμα σήψη στους βότρεις, το σάπισμα των σταφυλιών, είναι η γνωστή ως “τεφρά σήψη”. Η ασθένεια προκαλείται από τον μύκητα Botrytis cinerea (τέλεια μορφή: Botryotinia fuckeliana).
Συνθήκες ανάπτυξης παθογόνου
Το παθογόνο επιβιώνει επάνω στους νεκρούς φυτικούς ιστούς, σαν σαπρόφυτο, στους προσβεβλημένους φυτικούς ιστούς καθώς επίσης και με τα σκληρώτιά του. Η υψηλή σχετική υγρασία είναι μια βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη της ασθένειας, ενώ η θερμοκρασία δεν φαίνεται να παίζει κάποιο ρόλο, διότι ο μύκητας μπορεί να αναπτυχθεί σε μεγάλο θερμοκρασιακό εύρος. Όταν επικρατήσουν ευνοϊκές συνθήκες, το μυκήλιο του παθογόνου αναπτύσσεται ταχύτατα και σχηματίζει άφθονα σπόρια (κονίδια). Τα κονίδια αυτά διασπείρονται με τον αέρα, την βροχή (ακόμα και με τα χέρια, τα ρούχα και τα εργαλεία ) και προκαλούν μολύνσεις. Η μόλυνση των νεαρών σταφυλιών οφείλεται κυρίως σε προηγούμενη προσβολή των ταξιανθιών, ενώ οι ώριμες ράγες μπορεί να μολυνθούν απευθείας από σπόρια του μύκητα. Βροχές κατά την ωρίμανση των σταφυλιών, ιδιαίτερα σε ξηρικούς αμπελώνες, δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για προσβολές από τον μύκητα. Μολύνσεις από βοτρύτη μπορεί να ακολουθήσουν (δευτερογενώς) μετά από εντομολογικές προσβολές ή σχίσιμο ραγών από το ωΐδιο. Επίσης ταυματισμοί των φυτικών τμημάτων και ιδιαίτερα των ραγών εξαιτίας καιρικών συνθηκών, κακών χειρισμών ή άλλων αιτιών, διευκολύνουν την είσοδο του μύκητα.
Ζημιές που προκαλεί
Έχει παγκόσμια εξάπλωση και αποτελεί πραγματική απειλή διότι υποβαθμίζει την ποιότητα των προϊόντων στο αμπέλι. Η προσβολή από βοτρύτη έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οινοποίηση και στην ποιότητα του κρασιού, λόγω του ότι επιδρά στην ζύμωση. Επιπλέον, προκαλεί απώλειες στην παραγωγή μετασυλλεκτικά, κατά την μεταφορά και αποθήκευση των σταφυλιών.
Αντιμετώπιση βοτρύτη
Συστήνεται να εφαρμόζεται πρόγραμμα προληπτικών επεμβάσεων ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περιοχή.
Πραγματοποιούνται 3-4 επεμβάσεις στις εξής περιόδους:
1. τέλος της άνθησης (μετά το δέσιμο)
2. κλείσιμο σταφυλιών
3. γυάλισμα, αλλαγή χρώματος
4. για την αποφυγή όψιμων προσβολών στις επιτραπέζιες ποικιλίες μέχρι πριν τη συγκομιδή (τηρουμένου του χρόνου ασφαλείας των σκευασμάτων).
Επειδή όμως οι ψεκασμοί αυτοί από μόνοι τους δεν αρκούν χρειάζονται να εφαρμοστούν και κάποια καλλιεργητικά μέτρα.
- Καλός αερισμός σταφυλιών.
- Ελαφρά αποφύλλωση λίγο πριν την ωρίμανση.
- Λογική (όχι υπερβολική) αζωτούχα λίπανση.
- Έδαφος χωρίς ζιζάνια κατά την ωρίμανση.
- Αποφυγή πληγών στις ράγες(από μηχανολογικά ή παθολογικά αίτια).
- Καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών (ευδεμίδα, ωίδιο).
- Γραμμικά συστήματα με μεγάλες αποστάσεις μεταξύ των γραμμών και σε αρκετό ύψος από το έδαφος.
