Η Λεμονιά (Citrus limon) είναι αειθαλές, καρποφόρο δέντρο και ανήκει στα εσπεριδοειδή. Φτάνει σε ύψος τα 6 μέτρα. Παρουσιάζει αργή ανάπτυξη και μπορεί να ευδοκιμήσει ακόμη και σε μεγάλη γλάστρα.
Περιγραφή φυτού
Τα κλαδιά του δέντρου έχουν αγκάθια. Τα φύλλα του είναι γυαλιστερά και δερματώδη με ελλειψοειδές σχήμα. Τα άνθη του είναι μικρά, λευκά και έντονα αρωματικά. Έχει την ιδιαιτερότητα να φέρει ταυτόχρονα καρπούς και άνθη. Ο καρπός, το λεμόνι, είναι μεσαίου μεγέθους με παχύ φλοιό, κίτρινου χρώματος και όξινη γεύση.
Φροντίδα φυτού
- Κλίμα
Η λεμονιά ευδοκιμεί πολύ καλά στις τροπικές και εύκρατες περιοχές. Καλλιεργείται από τα πεδινά παραθαλλάσια μέρη, δεν αντέχει του παγετούς (σε θερμοκρασίες κάτω από τους 0οC αρχίζουν οι σοβαρές ζημιές στην παραγωγή και στα δέντρα). Φυτέυεται σε ηλιόλουστες θέσεις και προστατευμένες από ισχυρούς ανέμους.
- Πότισμα
Το πότισμα πρέπει να γίνεται με σωστό τρόπο αλλά και με νερό καλής ποιότητας. Τα ποτίσματα πρέπει να γίνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα και να μην υπερβάλλουμε στις δόσεις, ειδικά αν από το έδαφός μας δε στραγγίζει καλά και σχετικά γρήγορα το νερό.
Σε αμμώδη εδάφη ποτίζουμε πιο συχνά αλλά με μικρότερες ποσότητες. Το νερό πρέπει να μην έχει πολλά άλατα καθώς και χλώριο, γιατί τα εσπεριδοειδή είναι από τα πιο ευαίσθητα είδη στην αλατότητα του νερού. Αν τα δέντρα ποτίζονται με στάγδην άρδευση, το μπεκ δεν πρέπει να ακουμπάει στον κορμό και περιοδικά στο σημείο άρδευσης να πέφτει περισσότερο νερό ώστε να εκπλύνονται τα άλατα.
- Λίπανση
Η λίπανση απαιτεί αρκετή προσοχή στα εσπεριδοειδή. Η χορήγηση των λιπασμάτων μπορεί να γίνει είτε στο έδαφος, με κοκκώδη σύνθετα λιπάσματα, είτε μαζί με το νερό της άρδευσης (υδρολίπανση), είτε με ψεκασμό στα φύλλα (διαφυλλική λίπανση). Για τη σωστή λίπανση κάθε φορά πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη το μέγεθος του δένδρου (ηλικία), αν το χώμα μας είναι γόνιμο, τη ποικιλία της πορτοκαλιάς και άλλα.
Γενικά ένα δέντρο ηλικίας 7-10 ετών χρειάζεται 1-1,5 κιλό σύνθετο κοκκώσες λίπασμα τύπου 12-12-17 δύο έως τρείς φορές το χρόνο. Σε πτωχά εδάφη θα πρέπει το λίπασμα που θα χρησιμοποιήσουμε να περιέχει και ένα ποσοστό 15-20% οργανική ουσία.
- Κλάδεμα
Τα κλαδέματα στην λεμονιά είναι 2 ειδών:
1) Κλάδεμα διαμόρφωσης: Η λεμονιά κλαδεύεται σε κύπελλο με 3-5 βραχίονες. Γίνεται το χειμώνα μετά την συλλογή των καρπών. Αφαιρούμε τμήματα του φυτού, ώστε να δημιουργηθεί άνοιγμα στο εσωτερικό της κόμης.
2) Κλάδεμα ανανέωσης: Είναι αυστηρό κλάδεμα που γίνεται σε γερασμένα, άρρωστα ή παραμελημένα δέντρα ή σε αυτά που θέλουμε να περιορίσουμε δραστικά το μέγεθος τους.
Εχθροί και Ασθένειες
Οι κυριότερες ασθένειες που εμφανίζονται στην λεμονιά είναι η κορυφοξύρα, ανθράκωση και η φυτόφθορα.
Η κορυφοξύρα εκδηλώνεται με μαρασμό και ξήρανση των βλαστών. Τα φύλλα συστρέφονται, ξηραίνονται και παραμένουν επάνω στα ξερά κλαδιά. Προσβεβλημένα δένδρα λεμονιάς ξηραίνονται τελείως συνήθως σε 1-2 χρόνια.
Η ανθράκωση έχει ως σύμπτωμα μαύρες κηλίδες στα φύλλα. Μπορεί να προκαλέσει ξήρανση του δέντρου.
Η φυτοφθόρα προσβάλλει τους καρπούς σε βροχερό φθινόπωρο ή χειμώνα και προκαλεί τη σήψη τους.
Οι κυριότεροι εχθροί της είναι ο φυλλοκνίστης και ο ψευδόκοκκος.
Ο ψευδόκοκκος προσβάλλει τα φυτικά μέρη του δέντρου και εμφανίζεται ως βαμβάκι πάνω στα φύλλα ή τους βλαστούς.
Ο φυλλοκνίστης είναι ένα έντομο που προσβάλλει την τρυφερή νεαρή βλάστηση.
Αφήνει τα αυγά του στην κάτω επιφάνεια του φύλλου και, το σκουλήκι που βγαίνει, δημιουργεί οφιοειδείς στοές στα φύλλα και προκαλεί μια γενική καχεξία στα δένδρα.
Τα προσβεβλημένα φύλλα καρουλιάζουν, στρίβουν, αποχρωματίζονται και η επιφάνειά τους καλύπτεται από στοές. Οι παραπάνω ζημιές έχουν ώς αποτέλεσμα τη μείωση της φωτοσυνθετικής δραστηριότητάς τους ή ακόμη και την ξήρανσή τους.
