Ένα πολύ συχνό φαινόμενο την άνοιξη αλλά και το καλοκαίρι, που εμφανίζεται σε όλα σχεδόν τα φυτά, είναι οι αφίδες. Οι αφίδες αναφέρονται επίσης με τα κοινά ονόματα μελίγκρες και φυτόψειρες. Το σώμα τους, μεγέθους κεφαλής καρφίτσας, είναι μαλακό και φέρει ένα ζευγάρι σωληνόμορφες αποφύσεις στα νώτα της κοιλίας, που λέγονται κεράτια ή σίφωνες. Οι αφίδες μοιάζουν με μικρές μπάλες από άσπρο μαλλί, η εμφάνισή τους αυτή οφείλεται σε εκκρίσεις των κηρωδών αδένων τους. Πρόκειται για σοβαρούς εχθρούς των καλλιεργειών γιατί όχι μόνο ανακόπτουν την ανάπτυξη των φυτών, αλλά προκαλούν υπερπλασίες (όγκους) και μεταδίδουν στα παρασιτούμενα φυτά ασθένειες (ιώσεις). Επίσης παραμορφώνουν τα φύλλα, τα λουλούδια και τα άνθη.
Είναι τα πιο συχνά έντομα που βρίσκουμε στον κήπο, τα οποία ζουν και τρέφονται πάνω σε φύλλα, σε βλαστούς και άνθη σχεδόν σε όλα ποώδη καλλωπιστικά φυτά, θάμνους και δένδρα και με τα ειδικά διαμορφωμένα στοματικά τους μόρια τρυπούν τους φυτικούς ιστούς και μυζούν τους χυμούς τους. Κατά τη διάρκεια της μύζησης των φυτικών χυμών, τα έντομα αυτά εκχέουν στο φυτό διάφορες τοξικές ουσίες που συνήθως μεταφέρουν και πολλούς φυτοπαθογόνους ιούς. Έτσι λοιπόν η ζημιά που προκαλείται στα φυτά από τις αφίδες είναι άμεση και έμμεση. Τόσο στα λουλούδια του κήπου, στα λαχανικά αλλά και στις αγροτικές καλλιέργειες οι έμμεσες ζημιές από τη μετάδοση φυτοπαρασιτικών μικροοργανισμών είναι μεγαλύτερες.
Η μεγαλύτερη έξαρση των πληθυσμών των αφίδων παρατηρείται την άνοιξη έως και τις αρχές καλοκαιριού αλλά και το φθινόπωρο. Με τις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιρού οι πληθυσμοί τους μειώνονται σημαντικά, όμως έχουν ήδη κάνει τη ζημιά τους με τα μελιτώδη εκκρίματα, τα εκδύματα του και τους φυτοπαθογόνους ιούς που μεταφέρουν.
Αντιμετώπιση αφίδων
Ο καλύτερος τρόπος ελέγχου των πληθυσμών των αφίδων είναι η παρακολούθηση των φυτών και η σωστή καταπολέμησή τους στην αρχή της προσβολής. Αυτό που θα πρέπει εξ αρχής να γνωρίζουμε ότι δεν γίνεται να υπάρχει κήπος χωρίς αφίδες.
Υπάρχει η χημική αντιμετώπιση, που εφαρμόζουμε με σκευάσματα που κυκλοφορούν στην αγορά και μπορούμε να προμηθευτούμε από τα κατάλληλα καταστήματα.
Εκτός όμως, από τη χημική καταπολέμηση υπάρχουν και πολλοί φυσικοί εχθροί που υπάρχουν (αρπακτικά έντομα, παρασιτοειδή έντομα, αρπακτικά ακάρεα, εντομοπαθογόνοι νηματώδεις, μύκητες και ιοί) μπορούν να δράσουν αποτελεσματικά στις αποικίες αφίδων, όχι εξαλείφοντας πλήρως αυτά τα έντομα, αλλά μειώνοντας τους πληθυσμούς τους σε τέτοιο επίπεδο που να μην προκαλούν ουσιαστικά προβλήματα στα καλλωπιστικά φυτά.
