Μια από τις πιο συνηθισμένες τροφοπενίες (έλλειψη ιχνοστοιχείων) που συναντούμε σε εσπεριδοειδή, καρποφόρα δένδρα, κηπευτικά, αλλά και καλλωπιστικά φυτά είναι η έλλειψη σιδήρου (Fe). Η μικρή ποσότητα σιδήρου και η αδυναμία του φυτού να προσλάβει σίδηρο από το έδαφος, προκαλεί το γνωστό κιτρίνισμα στα φύλλα.
Ο σίδηρος είναι ένα θρεπτικό στοιχείο που χρειάζεται σε πολύ μικρές ποσότητες στα φυτά, αλλά είναι απαραίτητο για την θρέψη των φυτών, καθώς λειτουργεί σαν καταλύτης στον σχηματισμό της χλωροφύλλης και συντελεί στην ανάπτυξη, στην ανθοφορία και στην καρποφορία τους.
Συμπτώματα έλλειψης σιδήρου
Όταν η έλλειψη σιδήρου είναι σε αρχικά στάδια τα χλωρωτικά συμπτώματα εμφανίζονται στην τρυφερή – νεαρή βλάστηση του φυτού. Σε προχωρημένο στάδιο έλλειψης σιδήρου τότε τα συμπτώματα εμφανίζονται και στα παλαιότερα φύλλα. Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα της τροφοπενίας σιδήρου είναι το κιτρίνισμα μεταξύ των νεύρων του φύλλου, ενώ τα νέυρα παραμένουν πράσινα.
Όσο το πρόβλημα μεγαλώνει τότε αχίζουν να κιτρινίζουν και τα νεύρα, και στο τέλος όλο το φύλλο του φυτού γίνεται κίτρινο έως λευκό. Η τροφοπενία σιδήρου κάνει τα φυτά και δέντρα χλωρωτικά, ασθενικά, με μικρή ανθοφορία και μειωμένη παραγωγή. Στις δεντρώδεις καλλιέργειες έχουμε πολλές φορές ξήρανση κλαδίσκων, ενώ στα κηπευτικά θερμοκηπίου (αγγούρι, τομάτα, κλπ) η έλλειψη σιδήρου δημιουργεί μικρούς καρπούς και ευαίσθητα φυτά στις μυκητολογικές ασθένειες.
Συνθήκες που ευννούν την έλλειψη σιδήρου
Παρατηρείται κυρίως σε εδάφη με αυξημένο pH, όπου παρατηρούνται αυξημένα επίπεδα ασβεστίου ή όπου ο σίδηρος, ακόμη και αν υπάρχει, είναι δύσκολο να διαλυθεί και να απορροφηθεί από τα φυτά. Στην εμφάνιση της τροφοπενίας συντελεί και ο κακός αερισμός του εδάφους, η μικρή περιεκτικότητα υποστρώματος σε οργανική ουσία, η κακή αποστράγγιση, το υπερβολικό πότισμα ακόμη και η υψηλή περιεκτικότητα του νερού σε άλατα.
Φυτά που εμφανίζουν ελλειψη σιδήρου
Η έλλειψή του, μπορεί να παρατηρηθεί σε όλα τα φυτά, αλλά είναι πιο συνηθισμένη στα εσπεριδοειδή δέντρα, όπως οι λεμονιές, οι πορτοκαλιές και οι μανταρινιές, καθώς και στα οξύφιλα καλλωπιστικά φυτά όπως η γαρδένια, η καμέλια, το ροδόδενδρο, η αζαλέα και η ορτανσία. Επίσης, παρατηρείται στο αμπέλι, το ακτινίδιο, την τριανταφυλλιά, τη φωτίνια.
Αντιμετώπιση έλλειψης σιδήρου
Για την αντιμετώπιση της τροφοπενίας σιδήρου στα φυτά, θα πρέπει αρχικά να αντιμετωπιστούν οι αρνητικοί παράγοντες που δυσκολεύουν την απορρόφηση (υψηλό ρΗ, συμπιεσμένο έδαφος, υπερβολική υγρασία, μη αερισμός κλπ.). Η προσθήκη του σκευάματος χηλικού σιδήρου (που είναι και υδατοδιαλυτός) δίνει τα πιο καλά αποτελέσματα. Μια κοφτή κουταλιά του γλυκού, αραιωμένη σε 1-2 λίτρα νερό για να ποτίσουμε 1-2 γλάστρες, ενώ για δέντρα εσπεριδοειδών στο χώμα, η ποσότητα είναι για κάθε δένδρο 100-200 γραμμάρια χηλικού σιδήρου διαλυμένα σε 10-20 λίτρα νερό. Τέλος, σε ελαφρές περιπτώσεις τροφοπενίας σιδήρου μπορεί να γίνεται διαφυλλικός ψεκασμός με υγρά σκευάσματα σιδήρου.
