Η Ρολογιά ή Πασιφλόρα (Passiflora caerulea) είναι αναρριχώμενο φυτό ταχείας ανάπτυξης. Το γένος ανήκει στην οικογένεια Passifloraceae, στην οποία υπάρχουν εδώδιμα γένη όπως το Passiflora edulis με τον γνωστό καρπό passion fruit. Κατάγεται από τη Βραζιλία και την Αργεντινή. Όλα τα μέρη του φυτού μπορούν να χρησιμοποιηθούν και έχουν αρκετές θεραπευτικές ιδιότητες εκτός από τη ρίζα.
Οι Ισπανοί ιεραπόστολοι, το ονόμασαν το “Λουλούδι του Πάθους” και το αφιέρωσαν στα Πάθη του Χριστού. Το 1609 στη Ρώμη, ο Jacomo Bosio ερμήνευσε τα μέρη του άνθους σε διάφορα στοιχεία της σταύρωσης. Τα πέντε πέταλα και τα πέντε σέπαλα αντιπροσωπεύουν τους δέκα Αποστόλους, εκτός από τον Ιούδα και τον Πέτρο, τα εσωτερικά πέταλα σε σχήμα στεφάνης συμβολίζουν το αγκάθινο στεφάνι, οι πέντε στήμονες παρομοιάζουν τις πέντε πληγές του Χριστού και το στίγμα τού ύπερου με το κωνικό σχήμα θυμίζουν τα καρφιά του σταυρού. Αυτός ο συμβολισμός δεν έγινε αποδεκτός από όλους.
Στην Ιαπωνία είναι γνωστό σαν “φυτό ρολόι”, όπως και στην Ελλάδα που το ξέρουμε ως “Ρολογιά”.
Περιγραφή του φυτού
Η ρολογιά είναι πολυετές ημιαειθαλές φυτό, γιατί ρίχνει τα φύλλα του σε περιοχές με χαμηλές θερμοκρασίες. Το ύψος της κυμαίνεται από 6 μέχρι 10 μέτρα ενώ το πλάτος της από 1 έως 2 μέτρα. Τα φύλλα της είναι πράσινα, γυαλιστερά και πεντάλοβα μήκους 8-10 cm. Οι βλαστοί της έχουν έλικες για να βοηθούν τη στήριξη και την αναρρίχηση του φυτού σε τοίχους.
Τα άνθη της είναι μεγάλα σε διάμετρο φτάνουν τα 10 cm και έχουν ιδιαίτερο σχήμα, μοιάζουν με ρολόι. Αποτελούνται από 5 πέταλα και 5 σέπαλα το χρώμα τους μπορεί να είναι άσπρο, μπλε και μωβ. Ξεχωρίζουν οι στήμονες που μοιάζουν με δείκτες ρολογιού. Ανθίζει το καλοκαίρι και τα άνθη της παραμένουν ανοιχτά για 24 ώρες. Οι καρποί της είναι στρόγγυλοι, μικροί, πορτοκαλί και δεν τρώγονται.
Φροντίδα του φυτού
Τοποθεσία:
Αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε όλους τους τύπους εδαφών, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Απαραίτητη προϋπόθεση το έδαφος να είναι με καλή αποστράγγιση. Προτιμά θέσεις με ήλιο ή μέτρια σκιά. Σε ηλιόλουστες θέσεις αναπτύσσεται καλύτερα και παράγει περισσότερα άνθη.
Πότισμα:
Δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις σε νερό, με εξαίρεση τους καλοκαιρινούς μήνες που μπορείτε να αυξήσετε το πότισμά της. Ποτίζετε κάθε 3-4 ημέρες τους μήνες της άνοιξης και του καλοκαιριού.
Λίπανση:
Για να πετύχετε μεγάλη παραγωγή ανθοφορίας, λιπάνετε τα φυτά σας τακτικά χρησιμοποιώντας ένα υδατοδιαλυτό λίπασμα για ανθοφόρα φυτά ή ένα κοκκώδες λίπασμα. Το κοκκώδες λίπασμα βραδείας αποδέσμευσης προστίθεται στο έδαφος κατά τη φύτευση, ακολουθώντας τις συστάσεις δοσολογίας που αναφέρονται στη συσκευασία.
Τα φυτά που καλλιεργούνται σε γλάστρες και ζαρντινιέρες μπορεί να χρειάζονται πιο συχνή λίπανση για να έχουν καλύτερη εμφάνιση. Εφαρμόστε το λίπασμα την περίοδο της άνοιξης και του καλοκαιριού (1 φορά τον μήνα). Μπορείτε να χρησιμοποιείσετε είτε το κοκκώδες λίπασμα σκορπιζοντας το στο έδαφος ανάμεσα στα φυτά και ύστερα ποτίζετε καλά είτε διαλύοντας το υδατοδιαλυτό λίπασμα στο ποτιστήρι.
Ανθεκτικότητα:
Αντέχει στο κρύο και τις χαμηλές θερμοκρασίες μέχρι τους -5°C. Χρειάζεται προσοχή με τους δυνατούς ανέμους. Προσφέρεται για φύτευση σε περιοχές με έντονη ατμοσφαιρική ρύπανση. Αντέχει σε παραθαλάσσιες περιοχές.
Κλάδεμα:
Απαραίτητη είναι η απομάκρυνση των ξεραμένων και άρρωστων βλαστών, φύλλων στις αρχές της άνοιξης. Εφαρμόζουμε ελαφρύ κλάδεμα διαμόρφωσης για να διατηρήσουμε το σχήμα του.
Πολλαπλασιασμός:
Η ρολογιά πολλαπλασιάζεται είτε με σπόρους είτε με καταβολάδες. Οι σπόροι σπέρνονται αρχές Μαρτίου όταν η θερμοκρασία φτάσει τους 13 – 18 °C. Καλό είναι να τους βάλουμε σε νερό για τουλάχιστον δύο ώρες πριν τη σπορά.
Αρχές της άνοιξης τοποθετούμε στο χώμα ένα βλαστό στην γλάστρα χωρίς να το έχουμε κόψει από το φυτό μας. Μετά από 1 μήνα περίπου ο βλαστός αυτός θα αρχίσει να δημιουργεί ρίζες. ‘Οταν είναι ισχυρός κόβουμε το βλαστό από το φυτό μας και το μεταφυτεύουμε σε νέα γλάστρα με διαστάσεις τουλάχιστον Ø 24×20 cm.
Χρήσεις του φυτού
Η ρολογιά εξαιτίας του ιδιαίτερου άνθους της και της ικανότητας να αναρριχάται χρησιμοποιείται για:
- κάλυψη τοίχων, συρματοπλεγμάτων και άσχημων επιφανειών,
- φύτευση σε γλάστρες για μπαλκόνια με νότιο προσανατολισμό,
- φύτευση σε πέργκολες,
- μεμονομένες φυτεύσεις σε κήπους, πάρκα.
Εχθροί και Ασθένειες
Είναι αρκετά ανθεκτικό φυτό και δεν προσβάλλεται εύκολα από ασθένειες και έντομα. Σε σπάνιες περιπτώσεις προσβάλλεται από τα έντομα της μελίγκρας, αφίδες και τετράνυχο. Η υπερβολική υγρασία προκαλεί σήψη των ριζών με αποτέλεσμα το μαρασμό και τελικά το σάπισμα του φυτού.
