Το μελισσόχορτο ή Melissa officinalis, γνωστό και ως μέλισσα ή βάλσαμο λεμονιού, προέρχεται από τη λέξη «melissophyllon», που σημαίνει «φύλλο της μέλισσας», επειδή χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητα του φυτού σε νέκταρ αποτελεί ιδανικό μέρος για να αναζητήσουν τροφή οι μέλισσες και γι’ αυτό το λόγο μάλιστα θεωρείται και μελισσοκομικό φυτό. Το μελισσόχορτο καλλιεργήθηκε αρχικά στη Νότια Ευρώπη, σήμερα όμως είναι πλέον γνωστό σε όλο σχεδόν τον κόσμο, ενώ στη χώρα μας ευδοκιμεί σε βουνοπλαγιές αρκετών περιοχών.
Περιγραφή φυτού
Είναι πολυετές, ποώδες, αρωματικό φυτό με στέλεχος όρθιο, ψηλό, τετραγωνικό, με διακλαδώσεις. Το ύψος του κυμαίνεται από 70 έως 150 εκατοστά. Τα φύλλα έχουν μια ήπια μυρωδιά λεμονιού, που μοιάζει με εκείνη της μέντας. Τα φύλλα του είναι ωοειδή, οδοντωτά και έχουν χρώμα ανοιχτοπράσινο. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού εμφανίζονται μικρά λευκά άνθη γεμάτα με νέκταρ. Τα λευκά λουλούδια προσελκύουν τις μέλισσες, εξ ου και το όνομα του γένους «Melissa».
Συστατικά
Το μελισσόχορτο μυρίζει λεμόνι, περιέχει μεταξύ άλλων πτητικά έλαια (γνωστά για τις χαλαρωτικές τους ιδιότητες), πολυφαινόλες, τανίνες και φλαβονοειδή, ενώ η δράση του στηρίζεται κυρίως στα αιθέρια έλαια που περιέχονται στη σύστασή του, την κιτρονελλάλη (citronellal) (24%), τη γερανιάλη (geranial) (16%), τον οξικό λιναλυλεστέρα (linalyl acetate) (12%) και το καρυοφυλλένιο (caryophyllene) (12%).
Συγκομιδή φυτού
Τα φύλλα μπορούν να συλλέγονται 2-3 φορές το χρόνο από τον Ιούνιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Τα συλλέγουμε κόβοντας τους νεαρούς βλαστούς, όταν φτάσουν σε μήκος 30 εκατοστά περίπου. Τα ξηραίνουμε στη σκιά, σε θερμοκρασία που να μην ξεπερνά τους 35 οC. Πρέπει να κλαδεύεται αυστηρά στις αρχές του φθινοπώρου για να δώσει νέα βλάστηση.
Χρήσεις μελισσόχορτου
Το μελισσόχορτο χρησιμοποιείται για ροφήματα, ζεστά ή παγωμένα, κυρίως σε συνδυασμό με άλλα βότανα, όπως ο δυόσμος, η μέντα και η μαντζουράνα. Γνωστό για την αγχολυτική και ήπια καταπραϋντική δράση, το μελισσόχορτο βελτιώνει τη διάθεση και την πνευματική απόδοση, έχει αντιφλεγμονώδη και αντιμικροβιακή δράση, ενώ τονώνει την καρδιά και το κυκλοφορικό σύστημα. Παράλληλα, το μελισσόχορτο συχνά χρησιμοποιείται ως αρωματική ύλη σε παγωτά. Στη μαγειρική, τα φρέσκα φύλλα του μελισσόχορτου χρησιμοποιούνται ψιλοκομμένα στην κουζίνα σε σαλάτες, σε μαρινάτες, σε πέστο και σε πιάτα με ψάρι.